Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu gạo tháng 7/2019 của Việt Nam ước đạt 620.028 tấn, với trị giá 271,735 triệu USD. So với tháng 7/2018 tăng 62,31% về lượng, tăng 39,35% về giá trị.
Theo đó, 7 tháng năm 2019, khối lượng gạo xuất khẩu ước đạt 3,976 triệu tấn gạo, với kim ngạch ước đạt 1,72 tỷ USD. So với cùng kỳ năm 2018, tăng 1,79% về lượng, nhưng giảm 14% về kim ngạch.
Từ tháng 1/2019 cho đến nay, xuất khẩu gạo Việt Nam sang thị trường Trung Quốc giảm mạnh về khối lượng lẫn giá trị, và Trung Quốc đã để mất vị trí số 1 vào tay thị trường Philippines.
Tuy nhiên, Philippines sắp vào vụ thu hoạch và chính phủ nước này có chính sách kiềm chế nhập khẩu khi vào mùa thu hoạch, vì vậy, các thương nhân kinh doanh gạo ở TP.HCM đang lo lắng vì Philippines chắc chắn sẽ cấm nhập khẩu gạo trong giai đoạn thu hoạch lúa vào tháng 9 tới, để đảm bảo thu nhập cho người trồng lúa.
Theo Hiệp hội lương thực Việt Nam, năm 2019 Trung Quốc duy trì hạn ngạch nhập khẩu gạo ở 5,32 triệu tấn nhưng được dự báo chỉ nhập khẩu khoảng 3,5 triệu tấn gạo. Nhập khẩu gạo của thị trường lớn nhất – Trung Quốc giảm mạnh khiến xuất khẩu gạo của Việt Nam lao đao kéo theo nhiều thách thức cho hoạt động sản xuất của người nông dân.
Dù đã lường trước những khó khăn nhưng trước diễn biến này sản xuất và xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn chưa theo kịp! Do vậy, các chuyên gia cho rằng ngành nông nghiệp Việt Nam cần phải tự nhìn nhận sai xót của mình trước khi đổ lỗi cho các nguyên nhân khác về xuất khẩu gạo suy giảm.
Nông dân và các nhà xuất khẩu gạo đã được cảnh báo từ lâu về việc Trung Quốc có kế hoạch kiểm soát gắt gao các hoạt động nhập khẩu gạo, vì trước đó, Trung Quốc đã có dựng lên hàng rào kỹ thuật và có lịch trình áp dụng các yêu cầu khắt khe hơn đối với chất lượng cũng như truy xuất nguồn gốc gạo nhập khẩu.